Markt 2A
7101 DB Winterswijk
0543 52 23 03
Kosters
- Hanneke Hoitink
- Anita Visser
Te bereiken op 06 23 53 05 08
De Jacobskerk is één van de kerkgebouwen van de Protestantse Gemeente Winterswijk in gebruik voor de eredienst.
De Jacobskerk is rolstoeltoegankelijk.
De Jacobskerk is aangewezen als officiële trouwlocatie van de gemeente Winterswijk. Voor meer informatie: Folder trouwlocatie
De Jacobskerk is de middeleeuwse dorpskerk van Winterswijk en staat midden in het dorp op de Markt. Het gebouw in gotische stijl heeft de status van rijksmonument. De kerk is gewijd aan Jakobus de Meerdere, de beschermheilige van de pelgrims naar Santiago de Compostella. Jacobus wordt dan ook driemaal als pelgrim in de kerk afgebeeld.
Oorspronkelijk was de Jacobskerk één van de kerkgebouwen van de toenmalige Hervormde Gemeente te Winterswijk. Het monumentale kerkgebouw is van 1968 tot 1972 uitgebreid gerestaureerd. De Rijksdienst voor Monumentenzorg was hierbij betrokken.
De geschiedenis van de kerk gaat terug tot ongeveer het jaar 785 toen er een houten kerkje werd gebouwd. Rond 1225 werd het eerste stenen kerkgebouw hier gebouwd: een driebeukig schip en een eenbeukig koor, waarvan restanten zijn teruggevonden tijdens de laatste restauratie. Rond 1400 werd de koorsluiting vervangen door een driezijdige sluiting die op de hoeken steunberen kreeg. Ongeveer 60 jaar later werd gestart met een grootscheepse verbouwing die maar liefst een eeuw zou duren. In die tijd ontstond de sacristie (thans de garfkamer) en het romaanse schip en de toren bleven gehandhaafd. Aan de buitenzijde van de kerk kun je heel duidelijk het romaanse van het gotische deel van de kerk onderscheiden.
In 1507 werd de romaanse toren afgebroken en vervangen door een toren in laat-gotische stijl. Rond 1550 kwam een einde aan de verbouwingen en had de kerk, toen Sint Jacobuskerk genaamd, zijn huidige vorm. Van het romaanse deel is niets meer over, wel zijn de stenen daarvan gebruikt voor de bouw van het gotische schip van de huidige kerk.
Tijdens de reformatie veranderde de naam van de kerk in Jacobskerk.
In 1798 werd de toren in eigendom en onderhoud overgedragen aan de Gemeente Winterswijk
Tijdens de restauratie in 1972 werden bij het verwijderen van de oude pleisterlagen aan de binnenzijde van de kerkmuren de prachtige schilderingen weer zichtbaar.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Ook de onderzijde van de gewelven tellen vele prachtige schilderingen. Op het koor van de kerk is de grootste muurschildering nog zichtbaar: het laatste oordeel (de eerste twee foto's boven).
Het is de grootste muurschildering die hiervan bekend is in Nederland.
De klokkenstoel in de toren telt vier klokken. De Zondagsklok (1641) is voorzien van twee randschriften, weegt 2.200 kg en is verreweg de mooiste en werd gegoten door de broeders Mamertus en Johannus Farmicae. De Middagklok (1765?) is minder gaaf en werd gegoten door Casparus Hundt. Dan is er nog de Pempklok (1731) die in Eibergen werd gegoten. De Brandklok werd in 1949 vervangen door een nieuwe en weegt 1.270 kg. Het luiden van deze klok is in 1930 afgeschaft (als brandklok), maar uiteraard klinkt de klok nog herhaaldelijk op andere momenten. Het luiden van de klokken geschiedt nu op mechanische wijze, maar kan ook nog met de hand geschieden (dat gebeurt bijvoorbeeld met de kerst).
In 1993 is er in de klokkentoren ook een carillon geplaatst, met 48 klokken, gegoten door Petit & Fritzen uit Aarle Rixtel. De kosten hiervan zijn gedragen door de bevolking en het bedrijfsleven middels een inzameling.
Het monumentale orgel is in 1831 gebouwd door orgelmaker C.F.A. Naber te Deventer, met 25 stemmen, verdeeld over 2 manualen en een vrij pedaal. In 1911 werd het volledig omgebouwd tot een pneumatisch instrument door de orgelmakers Steenkuyl te Amsterdam; daarbij gingen de windladen, de klavieren, het mechaniek en enkele pijpen van Naber helaas verloren. Rond 1970 kreeg de firma Metzler uit Zwitserland opdracht een nieuw orgel te maken in de oude kas. Uiteindelijk werd er destijds veel meer vernieuwd, ook van de kas, dan waarvan eerst sprake was. Het unieke orgel wordt tijdens alle kerkdiensten gebruikt, maar speelt ook een belangrijke rol in de vele concerten die met het orgel worden gegeven en de muziekconcertserie Musica Jacobi en Muziek Centraal (kijk voor nadere informatie daarover op de desbetreffende pagina's).
Links vóór in de Jacobskerk is het stiltecentrum te vinden, waar de bezoeker ruimte heeft voor stilte en bezinning, voor meditatie en gebed.
Er bestaat ter plaatse de mogelijkheid een kaarsje te branden en er ligt een bijbel die kan worden ingezien en/of gelezen.
